Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, hiện nay ly hôn được thực hiện theo hai hình thức: Ly hôn thuận tình hoặc ly hôn theo yêu cầu của một bên hay còn gọi là ly hôn đơn phương.

Về các nguyên nhân ly hôn đơn phương để Tòa án chấp nhận, Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định:

1/ Vợ/chồng của người bị tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn

Nội dung này cũng được quy định tại khoản 2 Điều 68 Bộ luật Dân sự năm 2015:

Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích xin ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Như vậy, nếu một người đã bị Tòa án tuyên bố mất tích thì vợ hoặc chồng của người đó có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn và sẽ được Tòa án chấp nhận giải quyết cho ly hôn.

2/ Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình

Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế với thành viên khác trong gia đình. Theo khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, các hành vi sau đây được coi là bạo lực gia đình:

– Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng;

– Lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;

– Cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng;

– Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;

– Cưỡng ép quan hệ tình dục;

– Cưỡng ép tảo hôn; cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ;

– Chiếm đoạt, huỷ hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình hoặc tài sản chung của các thành viên gia đình;

– Cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính;

– Có hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở.

Nếu có một trong các hành vi nêu trên thì vợ hoặc chồng có thể gửi đơn yêu cầu ly hôn đơn phương. Đồng thời, để có đầy đủ lý do thuyết phục Tòa án chấp nhận nguyên nhân này thì có thể thu thập bằng chứng, chứng cứ cho hành vi bạo lực gia đình bằng cách:

– Quay phim, chụp ảnh, ghi âm… hành vi đánh đập, vũ phu, mắng nhiếc… của người kia;

– Xin xác nhận của bệnh viện khi điều trị các vết thương do bị đánh đập, hành hạ;

– Biên bản, quyết định xử phạt hành chính hoặc biên bản hòa giải khi có hành vi bạo lực gia đình…

Xem thêm…

3/ Vợ, chồng vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của mình

Việc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng khiến cuộc hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

Trong đó, vợ, chồng có các quyền và nghĩa vụ nêu tại Chương III trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Cụ thể:

– Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình, trong việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công dân;

– Vợ, chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình.

– Vợ, chồng có nghĩa vụ tôn trọng, giữ gìn và bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín cho nhau; tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhau…

Đồng thời, tình trạng hôn nhân trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đich của hôn nhân không đạt được hướng dẫn chi tiết tại điểm a khoản 8 Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP:

Tình trạng vợ chồng trầm trọng

– Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau: Người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống.

– Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau: Tường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau.

– Vợ chồng không chung thuỷ với nhau: Có quan hệ ngoại tình.

Lưu ý: Các trường hợp này đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

Đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài

Tình trạng thực tế của vợ chồng thuộc một trong các trường hợp nêu trên, đã được nhắc nhở, hòa giải nhiều lần nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc sống ly thân, bỏ mặc nhau hoặc ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau để xem xét tình trạng đời sống chung không thể kéo dài.

Mục đích của hôn nhân không đạt được

Mục đích xây dựng hôn nhân nhằm xây dựng tình nghĩa vợ, chồng; bình đẳng về quyền và nghĩa vụ giữa vợ, chồng; tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt…

Nếu không đạt được những biểu hiện trên thì mục đích của cuộc hôn nhân sẽ không đạt được.